Nét riêng của môn Toán là trừu tượng hóa cao và tính chính xác. Dạy Toán cần chú trọng trực quan quy nạp, trực giác toán học.
Với sự phát triển của công nghệ thông tin trong việc dạy và học, nó có tác động mạnh mẽ đến mọi thành tố của việc dạy học tới đổi mới cách dạy. Vậy nên, chúng ta có thể áp dụng một số đề xuất nâng cao chất lượng dạy học môn Toán ở cấp THCS như sau:
Dùng phần mềm dạy học Toán làm công cụ hỗ trợ hợp lý, cho hiệu quả cao. Phần mềm mô phỏng những chuyển động hình học, chuyển động điểm, sự biến thiên của đồ thị hàm số,... giúp học sinh thấy được “hiện tượng” đó.
Phần mềm hình học động tạo cảm hứng học tập, sáng tạo bài toán hay, phát huy tính chủ động trong học toán, giúp phát triển não bộ, nâng cao năng lực sáng tạo cho học sinh, giúp HS tự khám phá tri thức mới, tự ôn luyện theo nội dung tùy chọn, theo mức độ tùy vào năng lực HS.
Ví dụ như: Geometer’s Sketchpad, Cabri Geometry, Maple,... Chúng giúp HS tự học, tự tìm hiểu kiến thức mới, thiết kế bài toán hay và vui để phát huy tính sáng tạo của HS. Các phần mềm này cho bộ công cụ giúp ta tương tác giống “thước kẻ, compa” thật, để người dùng thao tác trên chúng tạo ra hình học và hiệu ứng chuyển động.
Hình minh họa 1
Môn Toán cần chú trọng đến những tính chất “động” trong hình học, thao tác cắt ghép hình, tính chất của đồ thị hàm số,... Tuy nhiên, cần tránh việc lạm dụng trình chiếu, không phải bất kì bài nào, bất kỳ nội dung nào cũng đưa vào máy tính, không nên dựng máy tính thay cho bảng đen truyền thống.
PM hình học động như Geometer’s Sketchpad, Cabri,… là một trong những PM dạy học tốt và được dùng nhiều nhất trong dạy học toán trên thế giới, một số nước đã đưa các PM này vào khung chương trình môn Toán. Ở nhiều nước trên thế giới, HS phổ thông đã có nhiều sáng tạo bất ngờ khi khám phá các PM này và có nhiều sản phẩm rất lý thú, nhất là các bài toán về quỹ tích, dựng hình.
Dùng phần mềm Sketchpad dạy quỹ tích cần lưu ý cho HS thấy sự chuyển động phụ thuộc lẫn nhau giữa các điểm để dự đoán quỹ tích trước khi đưa ra quỹ tích.
2. Khai thác, ứng dụng thông tin trên mạng Internet
Để khai thác, ứng dụng thông tin trên Internet giúp việc dạy học Toán, Giáo viên cần:
- Nghiên cứu, phân tích chương trình môn Toán của lớp mình đang dạy để lên kế hoạch tìm kiếm thông tin trên một số trang web góp phần hỗ trợ dạy học một số bài học, một số chủ đề.
- Giới thiệu cho HS một số trang web hỗ trợ hiệu quả dạy học môn Toán và hướng dẫn HS cách thức tra cứu, tìm kiếm, lựa chọn thông tin. Hướng dẫn HS sử dụng một số trang web hỗ trợ tự học trên lớp và chuẩn bị bài ở nhà. Ví dụ như các trang web: http://www.moet.gov.vn; http://www.edu.net.vn/;
(trang web của Bộ GD&ĐT); http://www.violympic.vn; (thi toán trên mạng); http://www.nxbgd.com.vn/toanhoctuoitre; hay http://vi.wikipedia.org (bách khoa toàn thư mở tiếng Việt); http://en.wikipedia.org (bách khoa toàn thư mở tiếng Anh).
Một số trang chuyên sâu Toán phổ thông bằng tiếng Anh như: http://www.heymath.com (mô phỏng Toán phổ thông theo chương trình khung của các nước Anh, Mỹ, Singapore, Ấn Độ); http://www.math-tests.com/ (đề kiểm tra Toán phổ thông); http://www.math-play.com/ (trang web trò chơi Toán học online miễn phí thông qua việc giải bài tập trắc nghiệm Toán dưới nhiều hình thức, như người chơi được thưởng một trò chơi thể thao sau mỗi câu giải toán như ném bóng rổ, bóng chày, bóng bầu dục, chơi cờ ngựa,…).
Các trang web này dùng tiếng Anh nhưng các từ vựng được đưa ra trong các bài trắc nghiệm, các trò chơi,... rất dễ hiểu. Chỉ cần người học có kiến thức cơ bản là có thể hiểu hầu hết nội dung này, đây là một cách tiếp cận vốn từ Toán học bằng tiếng Anh rất tự nhiên.
Hình minh họa 2
3. Tổ chức một số chủ đề ngoại khóa Toán
Từ kế hoạch dạy học của lớp, GV cần đưa ra một số chủ đề Toán cho người học tìm tòi thông tin dưới dạng bài tập ngoại khóa toán hoặc cuộc thi nhỏ trong khối lớp mình giảng dạy, giúp HS yêu thích môn Toán hơn.
Chẳng hạn: Tìm hiểu về nhà Toán học Py-ta-go và định lí Py-ta-go cho HS lớp 7; tìm hiểu về nhà Toán học Talet và định lí Talet cho HS lớp 8; tìm hiểu về giải Fields và các nhà Toán học đoạt giải Fields cho HS trung học cơ sở, ... Các hình thức này có thể tổ chức dưới dạng seminar câu lạc bộ toán, các trò chơi tìm hiểu toán học, …
4. Tìm và chọn những tình huống dạy học nên ứng dụng CNTT
Các tình huống sau đây nên ứng dụng CNTT giúp việc dạy học:
- Dạy học các khái niệm, hiện tượng khoa học trừu tượng, trong đó HS khó hình dung khái niệm, tính chất, có thể dùng mô phỏng để thể hiện khái niệm trên một cách trực quan hơn.
- Khi cần giúp HS rèn luyện kỹ năng nào đó, thông qua việc phải hoàn thành số lượng lớn các bài tập, tổ chức kiểm tra đánh giá tự động trên máy.
- Cần mô phỏng các chuyển động, cần tạo ra tình huống có vấn đề để kích thích hứng thú học tập ở HS;
- Nội dung mà HS thường mắc sai lầm, cần có bài làm mẫu, giải mẫu để tham khảo, rút kinh nghiệm; nội dung cần tiểu kết trong bài, tổng kết cuối chương;
- Các bài tập trắc nghiệm, bài tập ô chữ dưới dạng trò chơi giúp củng cố, kiểm tra nhanh kiến thức bài học.
Tuy nhiên, vẫn có nhiều khó khăn khi GV THCS áp dụng thành tựu CNTT vào dạy – học. Đó là:
- Hệ thống máy chiếu của mỗi trường THCS còn ít;
- Các máy chiếu (nếu có) đều lắp cố định ở các phòng học bộ môn, như các phòng học môn Hóa, Lý, Sinh. Do đó, nếu GV môn Toán muốn sử dụng thì phải mượn các phòng học đó, điều này khó thực hiện, vì thời khóa biểu của các phòng học bộ môn khá dày, thậm chí gần như kín cả tuần.
- Kỹ năng sử dụng CNTT của một số GV còn hạn chế;
- Để chuẩn bị cho một tiết dạy có sử dụng CNTT, GV mất khá nhiều thời gian. Điều này vẫn khó thực hiện, vì ít nhiều bị ảnh hưởng bởi áp lực hồ sơ sổ sách, quy định về số tiết dự giờ trên 1 tuần, …
Kết lại, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy môn Toán là cần thiết. Vấn đề ở đây là cần cách nhìn và định hướng đúng đắn trong việc dùng CNTT khi dạy học môn Toán. Lúc nào cần ứng dụng CNTT, bài nào, mức độ nào,... để khai thác hết khả năng của nó mà không kìm hãm tư duy của HS.
Điều đó yêu cầu giáo viên có tâm với nghề, chuyên môn nghiệp vụ vững chắc, nắm chắc các đòi hỏi, kỹ năng về CNTT, cần đổi mới cách dạy học môn Toán,... và giáo viên luôn giữ vai trò chủ chốt trong sự thành công của tiết học.
Hy vọng những chia sẻ vừa rồi của
AZtest sẽ giúp cho các giáo viên dạy học môn Toán có được những tiết học hấp dẫn, hứng thú, có hiệu quả cho học sinh.
>>> Nguồn: https://aztest.vn/tin-tuc/tin-giao-duc/giai-phap-nang-cao-hieu-qua-day-toan-o-truong-thcs-364.html.
>>> Xem thêm: TOP 5 ứng dụng dạy học tốt nhất cho giáo viên.
